ทำงานบ้านทีไร รู้สึกโล่งใจและหายเครียดทุกที เป็นเพราะอะไรกันนะ?

เวลาที่เหนื่อยล้าจากการทำงาน หรือการไปทำกิจกรรมนอกบ้านมา สิ่งที่หลาย ๆ คนมักจะทำตอนกลับถึงบ้านคือการพักผ่อนหรือการทำกิจกรรมที่ไม่ต้องขยับตัวอื่น ๆ เพื่อผ่อนคลายความเครียดและความเหนื่อยล้าจากการทำภารกิจของตัวเองมา ทว่ามีคนไม่น้อยเลย ที่ชื่นชอบทำในสิ่งที่ตรงกันข้ามกับการไม่ขยับตัว พวกเขามีความสุขและเพลิดเพลินไปกับ “การทำงานบ้าน” หรือการทำความสะอาดบ้าน ซึ่งเป็นกิจกรรมที่หลย ๆ คนมองว่า ดูจะเป็นภาระและรังแต่จะทำให้เราเหนื่อยเพิ่มขึ้นเสียเปล่า 

วันนี้เราจะไปไขความลับกันว่า ทำไมการทำงานบ้านถึงเป็นกิจกรรมสร้างความสุขสำหรับคนบางกลุ่ม ซึ่งอาจเป็นตัวคุณนักอ่านเอง หรือคนใกล้ตัวคุณก็ได้นะ 

เหตุผลเบื้องหลังการชอบทำงานบ้าน

การทำกิจกรรมออกแรงเพื่อคลายเครียดไม่ใช่เรื่องแปลกนัก หากเทียบกับกิจกรรมอย่างการออกกำลังกายแล้ว การทำงานบ้านหรือทำความสะอาดบ้านเพื่อคลายเครียดก็ไม่ต่างอะไรจากการออกกำลังกาย แถมยังช่วยให้บ้านสะอาดเรียบร้อยตามที่เราต้องการได้อีกด้วย ซึ่งถ้านับว่าการทำงานบ้านนั้นเทียบเท่ากับการออกกำลังกายรูปแบบหนึ่ง นั่นแปลว่าการทำงานบ้านสามารถช่วยให้ร่างกายได้ปลดปล่อยฮอร์โมนเอ็นโดฟิน (Endorphins) ที่ช่วยลดความเครียด และช่วยลดการหลั่งของฮอร์โมนคอร์ติซอล หรือฮอร์โมนความเครียดได้ ซึ่งทำให้เรารู้สึกมีความสุข สนุกไปกับการจัดบ้าน และช่วยให้เหล่านักจัดบ้านคลายเครียดได้เป็นอย่างดีนั่นเอง เรียกว่าทำเพียงหนึ่งได้ถึงสอง สุขภาพจิตดีแถมยังได้จัดบ้านอีกด้วย

นอกจากนี้ การจัดบ้านยังทำให้เรารู้สึกได้ทำอะไรสักอย่างสำเร็จ คล้ายกับเวลาที่เราเล่นเกมแล้วมีเควสต์ที่ต้องทำให้สำเร็จ การจัดบ้านก็เป็นเควสต์สำหรับบางคนเช่นกัน พอเมื่อทำสำเร็จแล้ว เราก็จะรู้สึกดีใจ รู้สึกภาคภูมิใจในตนเอง และทำให้มีความรู้สึกที่ดีกับตนเองได้นั่นเอง ซึ่งการมีทัศนคติทางบวกต่อตัวเอง ช่วยให้เรามีสุขภาพจิตและมุมมองที่ดีต่อตัวเองได้ ไม่ด้อยค่าตัวเอง และให้คุณค่ากับการลงแรงของเรา และถ้าหากเรายิ่งทำเควสต์สำเร็จตามที่เราตั้งเป้าหมายไว้ ความสำเร็จที่เราได้จากการทำเควสต์ต่าง ๆ จะยิ่งช่วยผลักดันให้เรารู้สึกอยากทำเควสต์อื่น ๆ ในชีวิต เช่น จัดบ้านเสร็จแล้ว แต่ในลิสต์เรายังต้องออกไปซื้อของเข้าบ้าน เมื่อเราจัดบ้านเสร็จและได้พักจนพอใจแล้ว เราอยากทำเควสต์อื่น ๆ ให้เสร็จเช่นกัน และความรู้สึกอยากนี้จะพาตัวเราออกไปซื้อของเพื่อจัดการเควสต์ของวันนี้ให้เสร็จสมบูรณ์แบบ ซึ่งช่วยให้เราสามารถจัดการชีวิตให้เป็นไปตามแผนที่เราออกแบบไว้ได้ จนทำให้เราชอบความรู้สึกของการได้ทำงานบ้านไปโดยปริยาย

และการจัดบ้านหรือการทำงานบ้านยังเป็นกิจกรรมที่ต้องใช้ความสามารถในการควบคุมตัวเองและใช้การจดจ่อสูง เมื่อเราได้ลงมือจัดบ้านแล้ว เราจะไม่ได้นึกถึงเรื่องอื่นและจดจ่อกับการทำงานบ้านเพียงเรื่องเดียว ทำให้เราวางความเครียด ความกังวล และปัญหาต่าง ๆ ที่เราเผชิญหน้าลงบ้าง ได้อยู่กับตัวเองมากขึ้นผ่านการทำงานบ้าน เรียกได้ว่า การทำงานบ้านก็ถือเป็นกิจกรรมฝึกสติหรือ Mindfulness รูปแบบหนึ่งได้เช่นกัน

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ กิจกรรมฝึกสติหรือ Mindfulness 

สรุปเหตุผลเบื้องหลังของการชอบทำงานบ้าน

• ได้ออกกำลังกายไปในตัว 
• ช่วยคลายเครียด
• ส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดี
• รู้สึกได้ทำอะไรสักอย่างสำเร็จ
• ได้จัดการสิ่งที่ต้องทำ
• ได้จดจ่อและฝึกสมาธิ
• ได้ใช้เวลากับตัวเองมากขึ้น

และที่สำคัญ… ทำให้ที่อยู่อาศัยของเราน่าอยู่ขึ้นอีกด้วย

ห้อง บ้าน พื้นที่อยู่อาศัย และสุขภาพจิต

นอกเหนือจากการจัดบ้านยังส่งผลดีต่อสุขภาพจิตของเราได้แล้ว ตัวพื้นที่อยู่อาศัยของเรา อย่างเช่น บ้าน ห้องพัก คอนโด ห้องครัว หรือพื้นที่แบบใดก็ตาม ล้วนส่งผลต่อสุขภาพจิตของเราทั้งสิ้น เนื่องจากพื้นที่เหล่านี้ถูกนับว่าเป็น “สิ่งแวดล้อม” หรือ “สภาพแวดล้อม” รูปแบบหนึ่งที่เราใช้ในการดำเนินชีวิตอย่างเป็นประจำ เราในฐานะคน หากเราไม่ดูแลตัวเองให้ดี สุขภาพจิตของเราก็จะไม่ดีตามไปด้วย พื้นที่อยู่อาศัยก็เช่นกัน หากมันไม่ได้รับการดูแล ไม่ได้ทำความสะอาด พื้นที่ที่ไม่น่าอยู่เหล่านั้นก็ส่งผลต่อสุขภาพจิตของเราได้เช่นกัน

การปล่อยให้ห้องรก มีการวางของทิ้ง ๆ ขว้าง ๆ ทุกอย่างในห้องวางกองกันอย่างไม่เป็นระเบียบ ไม่ว่าใครที่พบเห็นพื้นที่อยู่อาศัยแบบนี้ต่างรู้สึกว่า พื้นที่เหล่านี้ไม่น่าอยู่ กันทั้งนั้น การลุกขึ้นมาจัดห้องจึงถือว่าเป็นกิจกรรมที่ช่วยให้เราได้ทำอะไรสักอย่างเพื่อตัวเอง เพื่อให้เรามีพื้นที่อยู่อาศัยที่น่าอยู่มากขึ้น ทำให้เรารู้สึกสบายใจที่จะอยู่อาศัย รวมถึงช่วยลดความเสี่ยงต่อการสะสมของเชื้อโรคอันนำมาซึ่งความป่วยไข้ทางด้านร่างกายได้อีกด้วย

ในบางกรณี การที่มีพื้นที่อยู่อาศัยไม่เป็นระเบียบและสกปรกอาจเกิดจากความผิดปกติทางด้านสุขภาพจิต อาจป่วยเป็นโรค Hoarding Disorder ที่ชอบสะสมของต่าง ๆ หรืออาจป่วยเป็นโรคทางจิตเวชที่มีภาวะซึมเศร้าร่วมด้วย เนื่องจากภาวะนี้จะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไม่อยากทำอะไรเลย และไม่สามารถจัดการชีวิตตัวเองได้อย่างเหมาะสม ซึ่งผู้ป่วยโรคเหล่านี้จำเป็นต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์ร่วมกับจิตแพทย์ นักจิตวิทยา หรือนักบำบัดต่อไป

เห็นไหมว่า เพียงแค่การทำกิจกรรมเล็ก ๆ น้อยอย่าง การจัดบ้านหรือทำความสะอาดบ้าน ส่งผลต่อสุขภาพจิตของเราได้มากกว่าที่คิด ดีต่อใจแถมดีต่อบ้านอีกด้วย หวังว่าทุกคนจะมีความสุขกับการจัดบ้านนะ

อ้างอิง

Lcsw, A. M. (2023, March 28). 7 Ways Spring Cleaning Is Good for Your Mental Health. Verywell Mind.