เราทุกคนต่างต้องเคยเป็นวัยรุ่นและมีประสบการณ์ได้สัมผัสกับความพลุ่งพล่านโลดโผนของชีวิตวัยรุ่นกันมาก่อน แต่พอชีวิตล่วงเลยเข้าถึงวัยผู้ใหญ่ พอมองย้อนกลับไป บางทีเราก็ไม่เข้าใจตัวเองในวัยรุ่นสักเท่าไหร่ รวมถึงพอมองไปยังวัยรุ่นในตอนนี้ บางทีเราก็ไม่เข้าใจพวกเขาเหมือนกัน ทั้ง ๆ ที่ผู้ใหญ่ในวันนี้ก็เคยเป็นวัยรุ่นมาเหมือนกัน สำหรับผู้ใหญ่ที่ได้กลายมาเป็นผู้ปกครองของเด็กวัยรุ่นในตอนนี้ หลาย ๆ คนน่าจะเข้าใจปัญหานี้เป็นอย่างดี แต่นอกจากประเด็นเรื่องความต่างวัยและยุคสมัยที่เปลี่ยนไปจนผู้ใหญ่ตามไม่ทันแล้ว ยังมีเหตุผลอะไรอีกไหมที่ทำให้ผู้ใหญ่หลาย ๆ คนมองว่า ทำไมถึงดื้อ ทำไมถึงไม่เชื่อฟังกันเลย อะไรกันที่ทำให้วัยรุ่นกลายเป็นวัยต่อต้าน วันนี้เราจะมาดูสาเหตุจากมุมมองทางด้านจิตวิทยากัน
5 สาเหตุทำไมวัยรุ่นถึงต่อต้านผู้ใหญ่
- ร่างกายกำลังเปลี่ยนแปลง
ร่างกายถึงเวลาพัฒนาและเติบโตขึ้น ทั้งความสูงที่เปลี่ยนแปลงไป เสียงพูดที่ไม่เหมือนเดิม ไปจนถึงความแตกต่างทางเพศที่แสดงให้เห็นชัดขึ้น ซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนภายในร่างกายนั่นเอง ด้วยความที่เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านของการเติบโต ส่งผลให้เราเองยังปรับตัวกับมันได้ไม่ดีนัก จนส่งผลต่ออารมณ์ได้ อีกทั้งในช่วงนี้ยังเป็นช่วงที่สมองของเราก็ค่อย ๆ เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ทำให้ต้องปรับตัวกับข้อมูลใหม่ ๆ เรื่องราวใหม่ ๆ อีกด้วย
- การตัดสินใจยังไม่รอบคอบมาก
เนื่องจากกำลังอยู่ในช่วงร่างกายกำลังเติบโต อวัยวะภายในที่สำคัญอย่างสมองก็กำลังเติบโตด้วยเช่นกัน ประกอบด้วยวัยนี้ยังมีประสบการณ์ที่ไม่มากพอนัก จึงส่งผลให้ฟังก์ชันหนึ่งของสมองอย่างเรื่องการตัดสินใน (Desicion making) ยังคงไม่เฉียบคม และไม่รอบคอบมากนัก ซึ่งเป็นผลของการที่สมองยังพัฒนาได้ไม่เต็มที่และยังมีประสบการณ์ในการใช้ชีวิตไม่มากพอนั่นเอง
- โหยหาอิสรภาพ
วัยรุ่นยังถือเป็นวัยที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ เป็นช่วงวัยกึ่งกลางระหว่างอยู่ภายใต้การดูแลของพ่อแม่ กับช่วงวัยที่ต้องการค้นหาตัวเองที่ไม่ได้ถูกใครควบคุม จึงทำให้วัยรุ่นหลาย ๆ คนมีปัญหากับการวางตัวในจุดนี้ โดยเฉพาะวัยรุ่นที่เติบโตมากับครอบครัวที่พ่อแม่เป็นห่วงมากเกินไป หรือมีการควบคุมลูกมากเกินไป จึงทำให้พวกเขาไขว่คว้าโหยหาอิสรภาพ ไม่ยึดติดอยู่กับพ่อแม่และครอบครัว และต้องการเป็นตัวของตัวเองได้อย่างเต็มที่โดยไม่มีใครควบคุม
- ต้องการความใส่ใจ
นอกจากการเลี้ยงดูและเติบโตมากับครอบครัวที่ห่วงลูกมากเกินไปหรือควบคุมลูกมากเกินไปยังทำให้วัยรุ่นโหยหาอิสรภาพแล้ว ครอบครัวที่เลี้ยงลูกอย่างเพิกเฉยและไม่ให้ความใส่ใจอย่างสม่ำเสมอยังเป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้เกิดความรู้สึกต่อต้านได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็นใครหรือวัยไหน ความใส่ใจจากคนที่เรารักเป็นสิ่งที่เราต้องการ หากรู้สึกว่าได้รับความรักไม่เพียงพอ ก็ทำให้รู้สึกเสียใจ และความเสียใจนั้นก็นำไปสู่ความโกรธจนเกิดเป็นพฤติกรรมต่อต้านขึ้นมาได้
- อยากเป็นที่ยอมรับ
มนุษย์อยู่รวมกันเป็นสังคม ฉะนั้น ไม่ว่าใครก็ต้องการการยอมรับจากกลุ่มหรือสังคมที่เราอยู่ หากวัยรุ่นตกไปอยู่ในกลุ่มสังคมที่มีพฤติกรรมต่อต้าน ก็อาจทำให้เขาเลียนแบบพฤติกรรมไม่ดีเหล่านั้นเพื่อต้องการให้กลุ่มสังคมนั้น ๆ ยอมรับก็เป็นได้ หรือหากเติบโตมากับครอบครัวที่มีพฤติกรรมไม่ดีเป็นทุนเดิม ก็ยิ่งช่วยทำให้ซึมซับพฤติกรรมที่ไม่ดี และมีการแสดงออกไม่ดีเหล่านั้นออกมา เพื่อให้ครอบครัวยอมรับด้วยก็เป็นไปได้เช่นกัน
สาเหตุทั้ง 5 ด้านข้างบนนี้ มีทั้งสาเหตุจากทางร่างกาย สภาพจิตใจ และสังคมที่อาศัยอยู่ ซึ่งสาเหตุทั้งหมดนี้สามารถแก้ไขและปรับปรุงได้ ไม่ใช่ไปซ้ำเติมหรือตอกย้ำสิ่งที่เกิดขึ้น เพราะการทำแบบนั้นจะยิ่งเป็นการเติมไฟให้กับปัญหา และทำให้วัยรุ่นไม่ได้เรียนรู้อะไรจากความผิดพลาดนั้นเลย ผู้ใหญ่ทุกคนในฐานะที่เคยเป็นวัยรุ่นมาก่อน สิ่งที่เราควรทำและช่วยเหลือพวกเขาได้ดีที่สุดคือการทำความเข้าใจ ให้โอกาส ให้อภัย และช่วยแนะแนวทางอย่างเป็นเหตุเป็นผลที่เกิดจากการกระทำของพวกเขา เพราะเราทุกคนไม่ได้เกิดมาสมบูรณ์แบบร้อยเปอร์เซ็นต์ เราทุกคนตอนเป็นวัยรุ่นต่างเคยผิดพลาด ดื้อ ต่อต้าน และไม่เข้าใจผู้ใหญ่ และเราในตอนนั้นเพียงต้องการคนนำทาง คนชี้แนะสิ่งดี ๆ และสอนให้เข้าใจถึงความเป็นเหตุเป็นผลของสิ่งต่าง ๆ เท่านั้นเอง
อ้างอิง
Why Does Teenage Rebellion Happen? (2021, August 18). MedicineNet.
