หากคุณเป็นคนหนึ่งที่รักสุขภาพ เวลาที่ทานอาหารตามใจปากอย่างไม่ยั้ง คุณเคยรู้สึกผิดกับตัวเองบ้างหรือเปล่า? บางคนอาจจะไม่รู้สึกผิด เพราะความรู้สึกที่ได้กินย่อมทำให้มีความสุขมากกว่า แต่บางคนที่รักษาสุขภาพมาเป็นอย่างดี การทานอะไรตามใจปาก อย่างเช่นบุฟเฟต์ ชาบู หมูกระทะ ของหวาน หรือแอลกอฮอล์ ย่อมทำให้รู้สึกผิดขึ้นมาได้ง่าย ๆ
โดยทั่วไป ถ้าเราทานมากไปก็จะรู้สึกผิดเพียงชั่วครู่ และค่อยไปออกกำลังหรือดีท็อกซ์ในวันถัดมาก็ได้ แต่สำหรับคนที่ป่วยเป็นโรคล้วงคอ หรือ Bulimia Nervosa แล้วนั้น มันส่งผลถึงสุขภาพจิตของพวกเขาเลยทีเดียว ซึ่งโรคนี้ไม่ได้เป็นที่รู้จักมากนัก วันนี้เราเลยจะมาแนะนำให้รู้จักมากขึ้นกัน
Bulimia Nervosa คืออะไร?
โรคล้วงคอ หรือชื่อทางการว่า Bulimia Nervosa หรือที่เรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่า โรคบูลิเมีย เป็นโรคจิตเวชที่อยู่ในกลุ่มการมีพฤติกรรมการทานอาหารที่ผิดปกติ (Eating Disorder) นั่นก็คือจะมีช่วงระยะเวลาหนึ่งที่ผู้ป่วยจะทานอาหารเข้าไปเป็นปริมาณมาก (Binge Eating) และต่อมาจะมีความพยายามในการเอาอาหารเหล่านั้นออกมาด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น ล้วงคอ กินยาเพื่อให้อาเจียน ใช้ยาระบาย เป็นต้น
สาเหตุของโรคบูลิเมียไม่ได้มีแค่ความกลัวอ้วน แต่ยังรวมไปถึงปัจจัยทางด้านอื่น ๆ อีกด้วย เช่น กรรมพันธุ์ แต่เหตุผลหลัก ๆ คือปัจจัยทางด้านสุขภาพจิตและปัจจัยทางด้านสังคม เนื่องจากผู้ป่วยโรคนี้มักมีความรู้สึกกลัวอ้วนอยู่ตลอดเวลา ซึ่งเกิดจากทัศนคติที่ไม่ดีต่อการมีรูปร่างที่ไม่สมส่วน ในที่นี้อาจได้รับอิทธิพลจากค่านิยมและมาตรฐานความงามของสังคมภายนอกที่ให้คุณค่ากับคนที่มีรูปร่างสมส่วนและคนที่มีรูปร่างผอมมากกว่า ด้วยเหตุนี้เอง จึงทำให้ผู้ป่วยหลาย ๆ คนรู้สึกกดดัน และรู้สึกว่าตัวเองต้องมีรูปร่างที่ดีอยู่ตลอดเวลาเพื่อให้ได้รับการยอมรับทางสังคม
เช่นเดียวกับผู้ป่วยในกลุ่มโรคที่มีพฤติกรรมการทานอาหารที่ผิดปกติ (Eating Disorder) ผู้ป่วยในกลุ่มโรคนี้มักมีรูปร่างที่ผอมกว่ามาตรฐานด้วยซ้ำ แต่ด้วยการมีทัศนคติต่อรูปร่างของตัวเอง (Self-Image) ที่ผิดแปลกออกไป จึงทำให้พวกเขาย้ำคิดกับตัวเองอยู่เสมอว่า “ต้องผอมมากกว่านี้” และเมื่อความคิดแบบนี้ถูกผลิตอยู่ซ้ำ ๆ โรคร้ายเหล่านี้จึงยังแสดงอาการที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตอยู่เรื่อย ๆ นั่นเอง
อาการของโรค Bulimia Nervosa
ข้อสังเกตทางด้านร่างกาย
- มีอาการเจ็บคอ เนื่องจากมีความพยายามในการล้วงคอ
- มีพฤติกรรมทำร้ายตัวเอง
- มักกินอาหารในปริมาณมาก และมักหายตัวไปเงียบ ๆ หลังทานอาหารเสร็จ (เพื่อกำจัดอาหารที่ทานเข้าไป)
- ไม่สามารถควบคุมตัวเองเวลาทานอาหารได้
- มีอาการท้องอืด หรือปวดท้อง
- ประจำเดือนมาผิดปกติ
- อาจมีการโหมออกกำลังกายมากเกินความจำเป็น
ข้อสังเกตทางด้านสุขภาพจิต
- อารมณ์ไม่คงที่ อาจมีอารมณ์ฉุนเฉียว หรือหงุดหงิดง่าย
- มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อรูปร่างของตัวเอง เช่น มองว่าตัวเองอ้วนเกินไป
- มีความหมกมุ่นในเรื่องอาหาร
- เหนื่อยง่าย
- รู้สึกผิดและรู้สึกแย่เมื่อนึกถึงอาหาร
- หลีกเลี่ยงการเข้างานสังคมที่มีอาหารเข้ามาเกี่ยวข้อง
- มีอาการวิตกกังวลและซึมเศร้าร่วมด้วย
หากปล่อยให้เกิดอาการเหล่านี้เป็นระยะเวลานาน อาจส่งผลให้เกิดโรคทางกายแทรกซ้อนเพิ่มเติมขึ้นมาได้ รวมถึงทำให้เกิดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาทางสุขภาพจิตที่อาจลุกลามเป็นโรคทางจิคเวชอื่น ๆ ได้อีกด้วย
การรักษาโรค Bulimia Nervosa
หากรู้สึกว่าความกลัวอ้วนของตัวเราเองหรือของคนใกล้ตัวของเราเริ่มทำให้เกิดปัญหาทางสุขภาพกายและสุขภาพจิต อย่างแรกที่ควรทำคือเตรียมตัวมาพบจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาเพื่อรับการวินิจฉัยทางการแพทย์เพื่อให้เราได้แน่ใจว่าเราป่วยหรือไม่
ซึ่งถ้าหากได้รับการวินิจฉัยว่าเราป่วยโรคล้วงคอหรือโรคบูลิเมียขึ้นมาจริง ๆ กระบวนการรักษาอาจแตกต่างกันไปตามความหนักและอาการของผู้ป่วยเอง บางรายที่มีอาการซึมเศร้าร่วมด้วยอาจต้องทานยาเพิ่มเติม นอกจากนี้ ยังต้องได้รับการปรึกษาร่วมกับนักโภชนาการเพื่อวางแผนมื้ออาหารแต่ละมื้อให้ได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย และที่ขาดไม่ได้คือจะมีการทำจิตบำบัดร่วมกับนักจิตวิทยาหรือนักจิตบำบัดเพื่อปรับพฤติกรรมของผู้ป่วยให้มีความคิดและทัศนคติที่ดีต่อตัวเองและอาหารมากขึ้น รวมถึงมีการปรับพฤติกรรมเพื่อให้ผู้ป่วยกลับมาทานอาหารได้อย่างเป็นปกตินั่นเอง โดยการทำจิตบำบัดมีหลากหลายรูปแบบ แต่รูปแบบที่นิยมกันมากคือ การทำ CBT (Cognitive-Behavioral Therapy) ซึ่งเป็นการบำบัดที่เน้นปรับควมคิดและพฤติกรรม
เพราะความรู้สึกกลัวอ้วนไม่ใช่เรื่องตลก และอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเราได้มากกว่าที่คิด หากเกิดรู้สึกกลัวอ้วนขึ้น อย่าละเลยความรู้สึกตัวเองนะ ให้สังเกตพฤติกรรมตัวเอง หรืออาจให้คนใกล้ตัวที่เราไว้ใจช่วยสังเกตพฤติกรรมร่วมด้วย เพราะไม่แน่ เราอาจต้องกลับมาดูแลสุขภาพกายและสุขภาพจิตกันขนานใหญ่เลยทีเดียว
สุขภาพจิต Mental Health คือภาวะของจิตใจเราที่เกิดขึ้น ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากตัวเราเอง เช่น ตัวตนของเรา ความคิดของเรา ความรู้สึกที่มีต่อตัวเองและผู้อื่น การมองโล การมีความเข้าใจและรู้เท่าทันต่ออารมณ์และความรู้สึกของตนเอง รวมไปถึงมีการตระหนักรู้ว่าอารมณ์เชิงลบเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นได้สำหรับทุกคน รู้ว่าควรรับมือกับอารมณ์เชิงลบอย่างไรให้เหมาะสมกับตนเอง รวมถึงสิ่งรอบตัวต่าง ๆ ตั้งแต่อาหารการกิน การอยู่อาศัย ไปจนถึงความสัมพันธ์ระหว่างผู้คน ครอบครัว เพื่อน คนรัก เพื่อนที่ทำงาน เป็นต้น
เช็กปัญหาสุขภาพจิตเบื้องต้นได้ที่นี่
อ้างอิง
