สุขภาพจิต Mental Health คืออะไร?
สุขภาพจิต Mental Health คือภาวะของจิตใจเราที่เกิดขึ้น ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากตัวเราเอง เช่น ตัวตนของเรา ความคิดของเรา รวมถึงสิ่งรอบตัวต่าง ๆ ตั้งแต่อาหารการกิน การอยู่อาศัย ไปจนถึงความสัมพันธ์ระหว่างผู้คน ครอบครัว เพื่อน คนรัก เพื่อนที่ทำงาน เป็นต้น
การมีสุขภาพจิตดี Mental Health คือภาวะจิตใจของเรารู้สึกเป็นสุขทั้งทางกายและทางใจ มีความรู้สึกเชิงบวกต่อตัวเองและผู้อื่น มองโลกตามความเป็นจริง มีความเข้าใจและรู้เท่าทันต่ออารมณ์และความรู้สึกของตนเอง รวมไปถึงมีการตระหนักรู้ว่าอารมณ์เชิงลบเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นได้สำหรับทุกคน และรู้ว่าควรรับมือกับอารมณ์เชิงลบอย่างไรให้เหมาะสมกับตนเอง
สุขภาพจิตเป็นสิ่งที่สำคัญไม่แพ้สุขภาพกาย และยิ่งต้องได้รับการตรวจเช็กเป็นประจำไม่ต่างกัน ซึ่งการเช็กสุขภาพจิตนั้นทำได้ไม่ยาก เริ่มทำด้วยตัวเองได้ง่าย ๆ ด้วย 5 คำถามเช็กอินสุขภาพจิตใจที่เรานำมาฝาก
5 คำถามเช็กอินสุขภาพจิต
วันนี้ฉันรู้สึกอย่างไร?
วันนี้คุณรู้สึกอย่างไรบ้าง? เหนื่อย? เครียด? มีความสุข? อ่อนไหว? โกรธ? ไม่ว่าคุณจะรู้สึกอะไรอยู่ ให้ลองจดบันทึกระดับความรู้สึกที่เกิดขึ้นในวันนี้ เช่น วันนี้รู้สึกเครียดในเลเวลที่ 7/10 อีกวันรู้สึกมีความสุขแบบ 8/10 เป็นต้น เมื่อลองจดบันทึกไปสักพัก เราจะเริ่มเห็นการเปลี่ยนแปลงของตัวเองในทุก ๆ วัน และได้เช็กภาพรวมสุขภาพจิตในช่วงเวลาหนึ่งได้อีกด้วย
มีอะไรที่ทำให้ฉันรู้สึกกังวลในช่วงนี้ไหม?
ยิ่งโตขึ้น ยิ่งทำให้เราเข้าใจว่า คนเราไม่สามารถมีความสุขได้ทุกวันหรือมีความสุขได้ตลอดเวลา การเติบโตมาพร้อมกับภาระหน้าที่ ซึ่งแน่นอนว่ารวมถึงความกังวลด้วย ไม่ว่าจะเป็นความกังวลเรื่องการงาน ช่วงนี้งานเยอะ แบกหลายโปรเจกต์ ความกังวลเรื่องการเงิน ช่วงนี้ค่าใช้จ่ายเยอะ ความกังวลเรื่องสุขภาพ ช่วงนี้โหมทำงานหนักจนไม่ได้ดูแลตัวเอง และความกังวลด้านอื่น ๆ ลองจดบันทึกความกังวลในแต่ละวัน เราจะได้เห็นด้วยว่า ช่วงนี้อะไรกวนใจเราที่สุด ซึ่งสามารถนำเราไปสู่การแก้ปัญหาอย่างจริงจังให้ได้นั่นเอง
ฉันดูแลตัวเองดีหรือเปล่านะ?
ช่วงนี้คุณลืมดูแลตัวเองไปหรือเปล่า? บางครั้งบางเวลาเรามีภาระอื่น ๆ ที่ต้องแบกรับจนลืมดูแลสุขภาพร่างกายตัวเองไปเลย เช่น กินข้าวไม่ตรงเวลา กินข้าวไม่ครบสามมื้อ ลืมกินข้าว โหมทำงานหนักทั้ง ๆ ที่ร่างกายไม่ไหว นอนไม่พอมาหลายคืน เป็นต้น ให้ถามตัวเองในทุก ๆ วันว่าร่างกายเรายังโอเคอยู่ไหม เพราะสุขภาพกายและสุขภาพใจส่งผลต่อกันได้โดยตรง อย่างหนึ่งทรุด อีกอย่างก็จะทรุดโทรมตามลงไปด้วยเช่นกัน
ฉันได้ทำอะไรที่ทำให้ตัวเองมีความสุขบ้างหรือเปล่า?
คนเรามีความสุขในทุก ๆ วันไม่ได้ก็จริง แต่อย่างน้อยเราก็ควรมองหาหรือทำสิ่งที่ทำให้เรามีความสุขได้ เช่น กินกับข้าวเมนูพิเศษ ได้ใช้เวลากับคนที่เรารัก วันนี้ทำงานเสร็จไว หรือวันนี้ได้ดูแลตัวเองโดยการออกกำลังกาย ลองพยายามทำให้ตัวเองมีความสุขเล็ก ๆ น้อย ๆ ด้วยการทำสิ่งที่ตัวเองมีความสุขขึ้นจะช่วยทำให้วันแย่ ๆ กลายเป็นวันที่ดีขึ้นมาได้อีกด้วย
รู้สึกขอบคุณกับสิ่งดี ๆ ที่มีอยู่ในตอนนี้
ถึงแม้ว่าเราอาจไม่ได้มีวันที่ดี หรืออาจไม่ได้มีชีวิตที่ดีที่สุด แต่อย่างน้อยในตอนนี้เราก็ได้พยายามต่อสู้ทุกปัญหาในชีวิต และเรามีสิ่งที่ดีที่สุดเท่าที่ในตอนนี้จะมีได้ การรู้จักขอบคุณและชื่นชมตัวเองในทุก ๆ วันจะช่วยให้เรารู้สึกมีกำลังใจและส่งเสริมต่อการมองเห็นคุณค่าตัวเองได้ เช่น ขอบคุณที่ตัวเองมีครอบครัวที่รักและซัพพอร์ตอยู่เสมอ มีเพื่อนที่คอยรับฟังเวลาเราเครียด มีคนรักที่คอยรักและช่วยเหลือเราเสมอ มีสัตว์เลี้ยงที่รักเรา มีบ้านหรือคอนโดเป็นของตัวเอง มีสุขภาพที่แข็งแรง ไม่เจ็บป่วยง่าย ๆ หรืออาจจะเป็นสิ่งเล็ก ๆ ที่เกิดขึ้นในแต่ละวันก็ได้ เช่น ขอบคุณที่วันนี้ได้กินอาหารครบ 3 มื้อ ขอบคุณตัวเองที่ยังไม่ยอมแพ้และยังหายใจอยู่ตรงนี้ เป็นต้น
ทั้ง 5 คำถามเช็กอินสุขภาพจิตนี้สามารถทำได้ทั้งเป็นการพูดถามตอบกับตัวเอง การจดบันทึก การอัดเสียง หรือจะชวนคนอื่นมาเช็กอินสุขภาพจิตด้วยก็ได้เช่นกัน การเช็กสุขภาพจิตตัวเองในทุก ๆ วันจะช่วยให้เราสังเกตสภาพจิตใจของตัวเองอย่างเป็นประจำ และช่วยให้เราสังเกตเห็นความผิดปกติทางด้านจิตใจของเราได้ง่ายขึ้น ถ้าเมื่อใดที่รู้สึกว่า วันนี้สุขภาพจิตไม่ไหวเลย อย่าลืมที่จะใจดีกับตัวเอง จัดการความเครียดด้วยวิธีที่เหมาะสม หรือมองหาความช่วยเหลือที่เราไว้ใจ เพื่อให้เรากลับมามีความสุขกับชีวิตและเดินหน้าต่อกับชีวิตได้ต่อไปนั่นเอง
อ้างอิง
